ในยุคสมัยที่ใครๆ ก็อยากประสบความสำเร็จ เรามักได้ยินเรื่องราวของผู้ประสบความสำเร็จในโลกนี้กันมากมาย โดยมักมุ่งเน้นไปที่ความสามารถและความอุตสาหะพยายามของคนผู้นั้นที่พาตัวเองไปสู่เป้าหมายที่ตนเองฝันไว้ ดังนั้นก็เลยมีคำสอนที่มักชี้แนะเราๆ คนธรรมดาว่าจะประสบความสำเร็จได้ด้วย "ความพยายาม"
โดยส่วนตัวก็สงสัยนะว่าถ้าแค่ความพยายาม ทำไมบางคนถึงไปไม่ถึงฝันกันล่ะ มันมีอะไรที่แตกต่าง หรือว่ายังพยายามไม่พอ
หนังสือเรื่อง Outliers อาจถือว่าช่วยอธิบายปรากฏการณ์นี้ได้ ที่บอกว่า "อาจ" ก็เพราะยังไม่รู้แน่ชัดว่าผู้เขียนเพียงต้องการนำเสนอความสำเร็จเพียงในมุมมองส่วนตัวที่เขาเชื่อหรือเปล่า ดังนั้นจึงคัดกรองเฉพาะสิ่งที่ตนเอง "เชื่อ"
ขอบอกว่าหนังสือเล่มนี้มัลคอล์ม แกลดเวลล์ เขียนได้น่าอ่านน่าติดตามมาก ด้วยการยกตัวอย่างบุคคลที่มีตัวตนจริง เล่าเรื่องอย่างมีสีสัน และทิ้งค้างไว้ให้เราหาคำตอบในตอนท้าย แม้จะแบ่งเป็น 2 ส่วน 9 บท แต่เนื้อหาทั้งหมดกลับผูกโยงกันได้เป็นแนวคิดเดียวกัน
นั่นคือความสำเร็จนั้นนอกจากจะเกิดจากความเพียรพยายามของคนผู้นั้น มันยังต้องอาศัยปัจจัยแวดล้อม นั่นคือ "โอกาส"
โอกาสของผู้เขียนนั้นก็มาในหลากหลายรูปแบบ ทั้งช่วงเวลาที่คนผู้นั้นเกิด ความก้าวหน้าในด้านนวตกรรมใหม่ๆ หรือการเปลี่ยนแปลงของสังคมที่เกิดขึ้น ชนชั้น ทรัพย์สมบัติ เชื้อชาติ สภาพการเลี้ยงดูภายในครอบครัว และอื่นๆ
เช่น บิล เกตต์กับสตีฟ จ๊อบส์ ทั้งคู่มีช่วงปีเกิดที่ใกล้เคียงกัน เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น คอมพิวเตอร์ที่แต่ก่อนเป็นระบบเมนเฟรม ก็เข้าสู่ยุคที่มีการใช้งานที่ง่ายขึ้นและมีโอกาสใช้งานได้บ่อยขึ้น เมื่อผนวกกับความเพียรและสติปัญญา พวกเขาจึงสามารถต่อยอดพัฒนาคอมพิวเตอร์ในแบบของตัวเองได้ ผู้เขียนยังได้อธิบายด้วยว่าหากว่าทั้งคู่เกิดก่อนหน้านั้นหรือหลังจากนั้นไป 3-4 ปี ผลลัพธ์ที่ได้ก็อาจไม่ใช่แบบนี้ เพราะหากเกิดก่อนหน้า พวกเขาก็จะได้เข้าสู่วัยทำงานที่ต้องการความมั่นคง ทำให้ไม่มีโอกาสมาทุ่มเทชีวิตให้กับการสร้างสิ่งใหม่ๆ ได้ หากเกิดหลัง พวกเขาก็คงทำได้แค่เป็นผู้ตาม ไม่ใช่ผู้นำเช่นทุกวันนี้
ในหนังสือยังได้ยกตัวอย่างหลายเหตุการณ์ที่มีการเปรียบเทียบคนที่มีภูมิหลังที่แตกต่างกันว่าส่งผลต่อความสำเร็จได้ แม้ว่าพวกเขาจะมีไอคิวที่เท่ากัน
ถือเป็นหนังสือที่น่าสนใจอีกเล่มหนึ่ง ที่ทำให้เห็นมุมมองของความสำเร็จที่แตกต่างจากที่เราเคยเข้าใจ และอาจช่วยให้เราได้ประสบความสำเร็จได้ในระดับหนึ่ง
และสิ่งหนึ่งที่แทรกอยู่ในหนังสือก็คือ ผู้ที่ประสบความสำเร็จก็คือผู้นำที่ที่คิดค้นสิ่งใหม่ๆ ไม่ใช่ผู้ตามที่คอยลอกเลียนแบบชาวบ้านเขา
หมายเหตุ : ถ้าใครเคยค้นหาข้อมูลบางอย่างทางเว็บภาษาไทยบ้านเรา เราจะพบว่าเรามี "นักลอก" อยู่เป็นจำนวนมาก ที่ลอกอย่างเดียว ไม่ได้ดูด้วยซ้ำว่าเขาพิมพ์ผิด หรือไม่พยายามสักนิดที่จะดัดแปลงคำพูด ดังนั้นการเรียนการสอนของเราที่ให้นักเรียนนักศึกษาค้นหาข้อมูลเองนั้นคงจะทำได้ยาก เพราะเปิดไป 4-5 เว็บก็ยังเป็นข้อมูลเดียวกัน จนไม่มีอะไรที่แปลกใหม่หรือคิดต่าง ใครที่อ่านภาษาอังกฤษออกก็โชคดีไป เพราะข้อมูลของเขาเยอะกว่ามาก
เลิกซะเถอะนะคนที่ชอบทำแบบนี้ เขียนอะไรที่ผิดบ้างพลาดบ้างก็ยังดีกว่าไปลอกก๊อบเขามาทั้งดุ้นแบบไร้สมอง